Billy Wilder

Billy Wilder 22 haziran 1906 yılında Viyana'da Yahudi bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Hukuk eğitimini yarıda bırakan Wilder Berlin'de serbest gazeteci olarak çalıştı. İlk olarak 1929’da Robert Siodmak’ın Menschen am Sonntag (Bir Pazar Gününde İnsanlar, 1930) adlı filminin senaryosunu yazdı. Bu filmin başarısı, Avusturyalı gencin aranan bir senaryo yazan olmasını sağladı.

Nasyonal Sosyalistlerin 1933’te iktidara gelmesinden sonra Wilder Almanya’yı terk ederek Fransa üzerinden ABD’ye geldi. Almanya’da kalan akrabaları toplama kamplarında öldüler. ABD sinema dünyasında adını duyurması 1938 yılına rastlar. Önceleri senaryo yazarlığı ile ismi duyulan Wilder ilk yönetmenlik tecrübesini 1942 yılında The Majör and the Minör filmi ile yaşadı. Bir yıl sonra yönettiği Double Indemnity (Çifte Tazminat) adlı polisiye filmiyle ilk kez üne kavuştu. Bu film, Film-noir türünün en iyi örneklerinden biridir. Bu filmde eşine sadakatle bakan hayat arkadaşı olarak mitleşen Amerikalı kadını, para hırsıyla kıvranan çıkarcı soğuk bir yaratık olarak göstermekle, bilerek tahtından indirdi. Daha sonra aralarında Sunset Bulvarı, Bazıları Sıcak Sever gibi başyapıtların da olduğu çok önemli yapıtlara imza attı.

Filmleriyle 21 kere Oscara aday olan Wilder, bu ödülü 7 kez kazanmıştır. Wilder, 27 mart 2002 yılında 95 yaşındayken hayatını kaybetti.

Billy Wilder’ın Hollywood ve sinemacılık üzerine 3 altın sözünü bugün halen geçerliliğini koruduğu için alıntılıyoruz. Billy Wilder Der ki…

1) Eskiden  filmler sadece film yapmak isteyen kişilerce çekilirdi, çünkü bu insanlar yaptıkları işi severlerdi. Hatta o eski ve değerli stüdyo kodamanlarından nefret etmeyi bile severdik. Bugün onları özlüyoruz, çünkü sinemaları kontrol eden insanlar her yıl daha da iğrençleşiyor. Şimdi de “yarının insanları” çıktı.

2) Bu insanlar kravat, film ya da prezervatif de satıyor olabilirlerdi; onlar için hepsi aynı şey. Hollywood artık film çevirmekle ilgilenmiyor. Para kazanmakla, daha çok para kazanmakla ilgileniyor. Her şey satışla ilişkilendirilir hale geldi. Satıcı ya da dilenci olmaya mecbur kalıyoruz. Teneke bardakla dilencilik yapmakta hiçbir zaman iyi olmadım. Ben, filmin kendisinin filmin pazarlamasından, fragmanından daha önemli olduğu dönemlerde filmler çevirdim.

3) Benim de filmlerimin satılması için soytarılık etmem gerekiyor; çünkü benden beklenen bu.

Billy Wilder'in en önemli filmleri:

• Sunset Boulevard   (Sunset Bulvarı)
• Some Like It Hot   (Bazıları Sıcak Sever)
• Double İndemnity   (Çifte Tazminat)
• The Apartment   (Garsoniyer)
• Stalag 17   (Casuslar Kampı)
• Witness For The Prosecution   (Beklenmeyen Şahit)
• The Lost Week End   (Yaratılan Adam)
• Sabrina
• The Seven Year İtch   (Yaz Bekarı)
• Irma La Douce   (Sokak Kızı İrma)